Popart

Pop-art to sztuka bez złudzeń. Uważa się, że był reakcją z jednej strony na oschły, abstrakcjonistyczny modernizm

, z drugiej zaś na starannie zaprogramowaną spontaniczność informelu

Wikipedialink

. Nie był ani jednym, ani drugim. Był metodą produkcji obiektów przeznaczonych do sprzedania jako dzieła sztuki. Metodę tę przyjęli artyści, którzy doskonale znali mechanizmy rynku i wiedzieli o tym, że dowcipne ready-mades dadaistów przestały być śmieszne. Dla publiczności, która zakosztowała pierwszych uroków dobrobytu istniało jedno bóstwo - puszka z pomidorową zupą Campbella.

Minimalizm

Minimalizm był reakcją na impulsywny ekspresjonizm

i ironiczny, ale głeboko zaangażowany społecznie pop-art. Poszukiwał obiektywnego, pozbawionego literackich skojarzeń języka sztuki. Stosował uproszczone, wolne od metafor formy, neutralne, a-emocjonalne faktury, nie przetworzone materiały pochodzenia przemysłowego, oraz pewne schematy kompozycyjne naśladujące bezosobową produkcję przemysłową - seryjność, techniki spawalnicze itp.
Minimalizm był nurtem, w którym skrajnie oszczędna forma wynikała z niezwykle rozbudowanej teorii, czego szczególnym przykładem jest muzyczna twórczość Johna Cage'a

Wikipedialink

.

Fotorealizm

Fotorealizm jest spokrewniony z pop-artem, powstał w połowie lat 60-tych XX wieku, a na początku lat 70-tych stał się samodzielną metodą twórczą. Polega na przedstawianiu rzeczywistości metodami malarskimi lub rzeźbiarskimi z dokładnością odpowiadającą wysokorozdzielczej fotografii. Programowa, absolutna zgodność z rzeczywistością i stosowanie fotografii jako „matrycy” dzieła tworzy specyficzny dystans między twórcą a tematem nadając dziełu cechy reporterskiej obiektywności. Fotorealizm jest odwrotnością impresjonizmu

, chociaż z impresjonizmem łączy go programowa akceptacja rzeczywistości i akcentowanie jej urody.

Surrealizm

Surrealizm jako kierunek artystyczny proklamujący zerwanie z wszelką tradycją, całkowitą wolność twórczą i prymat podświadomości wobec intelektu stanowił ciekawe i inspirujące doświadczenie. W odróżnieniu od dadaizmu negującego istnienie jakichkolwiek reguł, surrealizm uznawał ich istnienie, jednak uważał, że nie określa ich rozum lecz tkwiące głęboko w ludzkiej podświadomości popędy. Dlatego uważa się go za artystyczną interpretację freudyzmu

. Również w odróżnieniu od dadaizmu surrealizm nie kwestionował znaczenia warsztatu, a wielu surrealistów było wybitnymi malarzami (w tradycyjnym znaczeniu).

Socrealizm

Na początku lat 30-tych XX wieku w komunistycznym Związku Radzieckim

i w narodowosocjalistycznych Niemczech wprowadzono metodami administracyjno-policyjnymi nowy styl - socrealizm. Wspólną cechą wszystkich odmian socrealizmu było nawiązywanie do wielkiej tradycji klasycznej, kultywowanie wartości i postaw "państwowotwórczych" i monumentalizacja formy. Głównym jego celem była mobilizacja społeczeństwa do intensywnej pracy i przewidywanej walki.
Przy wszystkich regionalnych i ideologicznych odmiennościach socrealizm miał jedną cechę wspólną - nie był realizmem, ponieważ nie przedstawiał jakiejkolwiek istniejącej rzeczywistości, ale w ilustrował utopijną wizję społeczeństwa, które dopiero miało powstać - między innymi w wyniku edukacyjnego oddziaływania nowej sztuki.

Dadaizm

Dadaizm cechuje totalna negacja tradycji w sztuce oraz zainteresowanie ruchem. Pierwszym dziełem trójwymiarowym przedstawiającym ruch było Koło rowerowe z 1913 r. Marcela Duchampa

– dzieło dość naiwne, bo przedstawiające – zgodnie z nazwą - raczej koło rowerowe, niż jakikolwiek ruch. Jednak znaczenie Duchampa w historii sztuki wynika z czego innego.
Jego kolejne dzieła, tzw. ready-mades

Wikipedialink

, Suszarka z 1914 r. i (szczególnie) Fontanna z 1917 r. stanowią dla jednych kamienie milowe postępu, dla innych świadectwo definitywnego końca wielkiej sztuki.
Niezależnie od intencji, Duchamp stworzył nimi kilka precedensów. Pierwszy to wyniesienie do rangi dzieła przedmiotu pospolitego, a więc desakralizacja sztuki. Desakralizacja niemal kompletna, ponieważ dziełem sztuki ogłoszono obiekt służący zaspokajaniu potrzeb fizjologicznych. Drugi do nadanie rangi dzieła przedmiotowi produkowanemu seryjnie, powtarzalnemu i wymienialnemu i – co najważniejsze – nie wymagającemu ani talentu ani warsztatu. Trzeci precedens to stworzenie dzieła przez mianowanie.